Een Gemeenschappelijk orgaan is een lichtere vorm van samenwerking op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen, met een beperkte rechtspersoonlijkheid. Personeel moet daardoor altijd in dienst zijn van één of meer van de deelnemers.

Een Gemeenschappelijk orgaan heeft alleen een Dagelijks Bestuur (DB), zodat sterkere sturing vanuit de afzonderlijke gemeenten vereist is. Aan een gemeenschappelijk orgaan kunnen geen regelgevende bevoegdheden worden gedelegeerd en het kan geen eigen personeel in dienst nemen. Wel kunnen deelnemende gemeenten beschikkingsbevoegdheden overdragen aan het gemeenschappelijk orgaan, echter niet de bevoegdheid om belastingen te heffen of algemeen verbindende voorschriften te geven.

Deze variant wordt wel gebruikt voor enkelvoudige samenwerking of voor afstemming. Het gaat dan vaak om een Gemeenschappelijke Regeling (GR) die voor één bepaald beleidsterrein gericht is op vi sievorming en onderlinge afstemming, bijvoorbeeld op het terrein van welzijn of huisvesting. Nog een voorbeeld is de Gemeenschappelijke Regeling (GR) onderwijsbeleid op Walcheren. In de praktijk komt het gemeenschappelijk orgaan minder vaak voor.

Het recente wetsontwerp Wijziging van de Wgr2 bevat de mogelijkheid van een lichte samenwerkingsconstructie mét rechtspersoonlijkheid. Dit wetsontwerp is nog niet ingediend bij de Tweede Kamer, de behandeling van dit wetsontwerp loopt (niet controversieel verklaard).