Vervulling van de vacatures

De vacatures voor alle 3 de functies zijn opengesteld vanaf 20 maart (inmiddels is de aanmeldingstermijn verlopen). De commissie R&G meent dat het wenselijk is om weer een raadslid te benoemen als voorzitter. Tot die tijd wordt een van de raadsleden die zitting hebben in het VNG-bestuur gevraagd om als waarnemer voor de commissie te fungeren in het bestuur. Voor de overige 2 vacante functies worden een griffier en een raadslid gezocht.

Consultatiereactie op wetsvoorstel Met één stem meer keus

De commissie kon zich niet meteen vinden in de voorgestelde positieve VNG-reactie op het wetsvoorstel Met één stem meer keus. Met deze wijziging van het kiesstelsel kan de kiezer op een partijlijst stemmen of specifiek op een kandidaat van een partij.

De mogelijkheid om op een door een partij samengestelde lijst van kandidaten te stemmen lijkt niet in lijn met de representatieve democratie waarbij gekozen kandidaten moeite zullen hebben om zonder last te stemmen. In het kader van de opvolging van kandidaten worden er praktische hobbels opgeworpen met het moeten bijhouden van 2 verschillende lijsten inzake opvolging, namelijk een partijlijst voor opvolging én een voorkeurskandidatenlijst van opvolging. Daarnaast wijzen commissieleden op de voorlichting die nodig is richting kiezers, kiesgerechtigden én partijen. Bezien moet ook worden wanneer de wijziging zorgvuldig kan worden ingevoerd.

De concept-consultatiereactie is ook besproken in de VNG-commissie Bestuur en Veiligheid. Inmiddels heeft het VNG-bestuur met de NVVB een definitieve gezamenlijke reactie vastgesteld en naar minister De Jonge verzonden, zie het VNG-bericht 'Wetsvoorstel Met één stem meer keus: reactie VNG/NVVB' (15 maart 2024) 

Vervolg Quick Scan Lokale Democratie

In 2023 is er een analyse uitgevoerd naar de mogelijkheden om het gebruik door gemeenten van het enquête-instrument Quick Scan Lokale Democratie op te schalen. Het lijkt mogelijk om met extra inspanning meer gemeenten het instrument te laten inzetten. Zeker ook omdat de maatschappelijke ontwikkelingen van gemeenten vragen om tijd en aandacht te besteden aan de versterking van democratie en participatiebeleid.

De commissie kiest volmondig voor het meest verstrekkende opschalingscenario. Dit advies neemt het College voor Dienstverleningszaken in mei mee in het besluit of er in de GGU-portefeuille ruimte is voor voortzetting van de Quick Scan in 2025 en volgende jaren.

Fractiebudgetten lokale politieke partijen

Voor wat betreft lokale politieke partijen heeft het ministerie van BZK geld beschikbaar voor verhoging van de fractiebudgetten in de jaren 2025–2027. Het lijkt de commissie wenselijk om samen met andere partijen, waaronder het Kennispunt Lokale Politieke Partijen, te onderzoeken wat de mogelijkheden hiervoor zijn.

Rechtspositie ambtsdragers 

Er is kennisgenomen van een aantal stukken over de rechtspositie van ambtsdragers. De notitie 'Rol en generiek functieprofiel griffier', met daarin het voorstel voor versteviging van de positie van de griffier vanuit het College voor Arbeidszaken, ligt voor. De commissie constateert dat er geen aanbeveling wordt gedaan inzake de gewenste inschaling van de griffier. Wellicht dat vanuit de Vereniging van Griffiers er duidelijkere en verstrekkendere aanbevelingen kunnen worden geformuleerd.

De commissie neemt tot slot kennis van de consultatiereacties op de Verplichte risicoanalyse kandidaat-bestuurders en het Afwegingskader nieuwe burgemeestersbevoegdheden.