Nieuwe voorzitter Jan Martin van Rees

Commissie RWM heeft weer een nieuwe, vaste voorzitter. Nadat Mark Boumans (vicevoorzitter van de VNG en burgemeester van Doetinchem) het voorzitterschap enkele maanden heeft waargenomen, neemt Jan Martin van Rees (nieuw bestuurslid van de VNG en wethouder van Almelo) de hamer over.

WRR-project deskundige overheid

Will Tiemeijer en Edwin Buitelaar van Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) lichten toe dat zij werken aan een studie naar wat je mag verwachten van een deskundige overheid. Het rapport gaat in op deskundigheden die worden gemist en mogelijkheden om deze in huis te krijgen. Soms zijn inhoudelijke deskundigheid en vaardigheden wel in huis maar worden ze niet benut. Dat vraagt om samenwerking. 

Het onderzoek gaat in op verschillende overheden en diverse beleidsterreinen. Deze presentatie is toegespitst op de ruimtelijke opgave. Edwin Buitelaar richt zich op de verticale en horizontale coördinatie van de nationale opgave. Na een tijd van decentralisatie is nu gestart met recentralisatie. Vroeger was er een sterke consensus over de ruimtelijke inrichting (laat de steden niet samensmelten). Daarna zijn woningcorporaties verzelfstandigd en voeren gemeenten een terughoudender grondbeleid. 
De vraag is welke deskundigheid nodig is om regie te voeren op de ‘ruimtelijke wederombouw’ van de inrichting van Nederland. En wat ontbreekt er nu?

In de discussie worden verschillende punten door de leden van EKEM en RWM naar voren gebracht. Een vraagstuk is hoe de overheid anderen bereikt dan degenen die nu gebruik maken van participatiemogelijkheden. Daaraan gekoppeld is de vaardigheid om te kunnen schiften wat er bij participatie wordt ingebracht. Opgemerkt wordt dat regie vroeger meer bestond uit opleggen dan uit het doorlopen van een goed proces. De procesdeskundigheid bij gemeenten is op de achtergrond geraakt.

Er is discussie welke expertise je in huis moet hebben en in hoeverre je de uitvoering aan derden kunt overlaten. In de relatie tussen overheden wordt naar de mening van de commissieleden te weinig gebruik gemaakt van kennis bij gemeenten. Zowel bij het rijk als bij gemeenten is het verloop onder het personeel een punt van zorg. Met name binnen het rijk zijn veel medewerkers met één onderwerp bezig. Terwijl alles complexer wordt waardoor de samenhang en integraliteit niet meer worden overzien. 

Er is meer wisselwerking nodig tussen rijk en gemeenten, door meer aandacht te geven aan de praktijk en de uitwerking van beleid. Het eindrapport van de WRR wordt tweede helft 2024 verwacht.

Wet betaalbare huur

De Wet betaalbare huur draait om huurprijsregulering voor het middensegment. Er is een stevige lobby vanuit beleggers en verhuurders om het wetsvoorstel – dat nog niet bij de Tweede Kamer ligt – af te zwakken. Daarom heeft de VNG een position paper gemaakt om te voorkomen dat de voorgenomen regulering verder onderuit wordt gehaald. De commissie bespreekt het concept position paper en komt met een aanvulling. Het resultaat is inmiddels gepubliceerd op de VNG-website:

VNG wil snel besluit parlement over Wet betaalbare huur (15 december 2023)