De kennissessie ‘Koester de democratie’ op 10 januari 2024 was bedoeld om de leden van de VNG-commissie Raadsleden & Griffiers  te informeren en richting te bepalen over mogelijk te ondernemen stappen.

In november kwam de Adviescommissie Versterking Weerbaarheid Democratische Rechtsorde met haar eindrapport Koester de Democratie. De commissie stond onder voorzitterschap van burgemeester Marcouch van de gemeente Arnhem. Secretaris Marcel Benard gaf een toelichting op het advies.

Brede erkenning voor bevindingen commissie-Marcouch

De bevindingen van de commissie-Marcouch vonden brede erkenning onder de deelnemers, die de analyse van het rapport en de urgentie ervan vanuit hun eigen gemeentelijke ervaringen onderstreepten.

Uit de discussies kwamen diverse reflecties naar voren. De deelnemers spraken over het dilemma van het bevorderen van debat versus het voorkomen van polarisatie, de noodzaak van een meer uitgesproken politieke houding, en de perceptie van verkramping binnen het bestuur bij een te groot aantal insprekers. Er was ook aandacht voor de rol van ambtenaren in het toelaten van tegengeluiden.

Aanbevelingen aan gemeenten

De aanbevelingen voor gemeenten uit het rapport werden besproken, onder andere: het instellen van sociale wijkteams en gratis sociale rechtshulp, het versterken van onafhankelijke lokale journalistiek, het bevorderen van educatie over burgerschap en democratie, en het stimuleren van participatie. Gemeenten moeten een voorbeeldfunctie vervullen door te investeren in een gezonde debatcultuur.

Specifieke actiepunten die naar voren kwamen waren het investeren in de debatcultuur binnen gemeenten, het adresseren van de rol van ambtenaren, het verbeteren van de toegankelijkheid en praktische toepasbaarheid van het rapport. De sessie belichtte ook het belang van initiatieven zoals die in Tilburg, waar gewerkt wordt aan het versterken van de lokale democratie door middel van directe dialoog en educatie.