Hieronder leest u de opmerkingen die wij onder de aandacht van de Kamer hebben gebracht, voorafgegaan door relevant cijfermateriaal.
Achtergrondcijfers
Bij het signatuurvervoer kan het om een groot aantal leerlingen en forse bedragen gaan. Bureaus Oberon en Sardes hebben eind 2013 in opdracht van het Rijk een onderzoek uitgevoerd naar de kosten van het leerlingenvervoer. Het blijkt te gaan om zo’n 25 miljoen euro, dat wil zeggen 11% van de totale kosten voor het leerlingenvervoer.
Eigen verantwoordelijkheid
De burger wordt steeds meer aangesproken op eigen verantwoordelijkheid en ‘kracht’. In dit kader past het om de burger zelf verantwoordelijkheid te geven voor het vervoer naar scholen van een bepaalde richting of levensbeschouwing, die verder weg liggen. Dit geldt óók voor ouders die kiezen voor een verder weg gelegen openbare school.
Financiële verlichting
Zeker voor een aantal gemeenten betekent het schrappen van het signatuurvervoer een grote financiële verlichting. Soms gaat ruim 17% van het budget naar het signatuurvervoer. Zeker als gemeenten op leerlingenvervoer moeten bezuinigen en de criteria strikter hanteren tot het wettelijke minimum, valt het draagvlak voor het signatuurvervoer weg.
Eigen bijdrage
Ouders betalen in een aantal gevallen een eigen bijdrage. Deze bijdrage is wettelijk bepaald. Géén eigen bijdrage betalen ouders van leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs en regulier voortgezet onderwijs (hierbij gaat het om gehandicapte leerlingen). De bijdrage boven de 20 km geldt alleen voor ouders van leerlingen van het reguliere basisonderwijs.
Vrije keuze
Als het bewuste artikelonderdeel uit de onderwijswetten (Wpo, Wec en Wvo) verdwijnt, staat het gemeenten uiteraard vrij om toch vervoer te bekostigen naar verder weg gelegen scholen van een bepaalde signatuur. De VNG zal dit haar leden nooit ontraden.
Overleg Tweede Kamer en Staatssecretaris
De Tweede Kamer hield op 14 november 2013 een Rondetafelgesprek over het leerlingenvervoer. De VNG heeft daar de bovenstaande punten naar voren gebracht.
Er was op 12 februari 2014 een bestuurlijk overleg met staatssecretaris Dekker. Hij was het met de VNG eens dat het signatuurvervoer principieel tot de verantwoordelijkheid van de ouders behoort.
- De staatssecretaris acht de tijd echter nog niet rijp om tot een wijziging van de huidige situatie over te gaan. Hij wil eerst de bewegingen in het onderwijsveld als gevolg van de leerlingendaling en de invoering van het passend onderwijs afwachten.
- Daarna moet een ‘principiële discussie gevoerd worden over (wellicht) nieuwe arrangementen voor het leerlingenvervoer’. Een termijn kon hij niet noemen. Bij een bestuurlijk overleg in september 2014 was dit standpunt van de staatssecretaris niet gewijzigd.
- De Tweede Kamer debatteerde over dit onderwerp op 29 september 2014. Een motie voor het afschaffen van het signatuurvervoer, ingediend door D66 en de SP, haalde het niet.
De staatssecretaris zegde toe vóór de zomer van 2015 met een aantal scenario’s voor het leerlingenvervoer te komen. Tijdens deze kabinetsperiode zullen er echter geen wijzigingen optreden.
Brief Staatssecretaris van juli 2015
De toegezegde brief stuurde de staatssecretaris op 2 juli naar de Tweede Kamer. De brief gaat in feite over de oprichting van nieuwe scholen. In zijn voorstel wil de staatssecretaris het begrip ‘richting’ schrappen uit een aantal onderwijswetten. Dit zal ook gevolgen hebben voor het leerlingenvervoer. Daarom wordt in de brief ook een aantal scenario’s voor het leerlingenvervoer geschetst.
De scenario’s zijn:
- schrappen van leerlingenvervoer naar basisscholen
- schrappen van de keuze voor een school van de gewenste richting
- wijzigen van het afstandscriterium (nu 6 kilometer)
- wijzigen van de organisatievorm van het leerlingenvervoer, bijvoorbeeld door overheveling hiervan naar samenwerkingsverbanden passend onderwijs
- invoeren van een weging van de eigen kracht en mogelijkheden van kind en ouders door de gemeente; deze variant is aangedragen door de VNG. Met deze variant komt het leerlingenvervoer in lijn met het vervoer onder de Jeugdwet en de Wmo.
Meer informatie