De Energiewet komt in plaats van de Elektriciteitswet en de Gaswet. Gemeenten krijgen vanuit hun regierol in de energietransitie te maken met onderdelen van deze wet. Daarom volgt de VNG de ontwikkelingen en proberen we bij te sturen waar dat kan.

Inhoud van de wet

De Energiewet vormt het wetgevingskader voor de veranderende elektriciteits- en gasmarkt en energiesystemen. De nieuwe wet neemt onnodige verschillen tussen regelgeving voor gas en elektriciteit weg. Dat is nodig om te kunnen doorpakken met de energietransitie. Ook worden enkele Europese regels doorgevoerd.

De wet gaat over

  • productie, levering en handel van gas en elektriciteit
  • taken en rollen van netbeheerders (‘systeembeheerders’ in de nieuwe wet)
  • uitwisseling van gegevens
  • consumentenbescherming 
  • toezicht door het rijk en de Autoriteit Consument en Markt (ACM)

Belang voor gemeenten

Gemeenten hebben aangegeven dat de volgende thema’s voor hen van belang zijn in relatie tot deze wet:

  • samenhang met andere wetstrajecten
  • regierol van gemeenten
  • ruimte voor experimenten en voor coöperaties, netbeheerders en andere nutsbedrijven
  • ruimte voor onderlinge levering (energie delen)
  • toegang tot data om visies en plannen te maken
  • goede consumentenbescherming
  • rijkscoördinatieregeling (RCR, waarmee de rijksoverheid de besluitvorming van energieprojecten met een nationaal belang coördineert)
  • netcapaciteit in relatie tot RES en wijkuitvoeringsplannen

Lees meer in onze inbreng op het wetsvoorstel (pdf, 43 kB)

Stand van zaken

Het demissionaire kabinet-Rutte 4 heeft het wetsvoorstel, advies van de Raad van State en overige stukken in juni 2023 naar de Tweede Kamer gestuurd.

In september 2023 hebben we onze VNG-reactie naar de Tweede Kamer (pdf, 228 kB) gestuurd. Daarin gingen we met name in op het aspect ‘energie delen’, omdat dit de overvolle elektranetten kan ontlasten en ook gunstig kan zijn voor huishoudens en bedrijven. Verder deden we een oproep om enkele regels uit het wetsvoorstel te schrappen omdat die gemeenten ongewenst en onnodig beperken in hun mogelijkheden.

In april 2024 behandelt de Tweede Kamer de wet. In onze inbreng voor dit debat (pdf, 157 kB) benadrukken we opnieuw het belang van energie delen. We vinden dat dit nog niet goed genoeg in het wetsvoorstel is beschreven en dringen aan op een nota van wijziging daarover.